Piet Klijsen

Krijg ik gelijk met mijn kijk op het gebruik van de menselijke emotie, gesteund door wetenschappers uit toch niet geheel onverwachte hoek? Ze komen van de TU Delft, doen onderzoek naar kunstmatige intelligentie, of zijn industrieel vormgever.
Het gaat me om wat ze zeggen omtrent de relatie tussen mens en dier of ding, hoe men aldoor een eigen ideaalbeeld projecteert op het andere en er (het hebben van) gevoel aan toedicht.
Vooral als het gaat om de liefde lijkt deze, op het eerste gezicht, nauwelijks anders te zijn, of ze nu gericht is op levende wezens of levenloze zaken. Het grote verschil is uiteindelijk de respons die je kan verwachten op de verklaring van deze passie aan het voorwerp van aanbidding. Alleen totaal verblinden of heel botte koppen weten een volledige afwijzing van hun slachtoffer te negeren, of zijn bereid het ultieme te doen om het lijden te beëindigen. Maar wie (of wat) zwijgt stemt toe?
Het laatste zal (hieromtrent) niet gezegd zijn.

Moeten we er aan gaan wennen dat het internet zo openbaar wordt dat iedereen, indien gewenst, kan zien wat je er aan het doen bent? Een beetje afgeschermd als je telebankiert, zoals bij een pinautomaat, of open en bloot in een speelhal als je een game speelt? Achter een gordijntje als je foto’s maakt of naar porno gaat zitten kijken, in een hoekje aan een tafeltje, alsof je de krant zit te lezen, of op jezelf met een blocnote, wanneer je aantekeningen maakt. 

Onzin natuurlijk, we hoeven onze huizen niet van glas te maken, mogen gordijnen of jaloezieën sluiten, en doen de deur op slot. Het gemak waarmee en de mate waarin we in Nederland al schijnen te (kunnen) worden getapt is buiten proporties. In hoeverre daar deep packet inspection al deel vanuit maakt weet ik niet, maar wat let ze als ze eenmaal begonnen zijn?

Wellicht dat er mensen genoeg zijn die bij voorkeur, als de weersomstandigheden het toelaten, in hun blote kont over straat gaan, in het openbaar seks bedrijven, of op enig andere wijze hun exhibitionisme bezigen, maar waar omstanders of voorbijgangers liever geen getuige van zijn. Men heeft, al dan niet vrijwillig, meestal wel degelijk iets te verbergen. Laten we daar maar vanuit gaan en de voorzieningen erop afstemmen.

Stel je voor dat ie begint te tieren: “Scheer je weg, met je kwakkwaaltjes! Ik ben een arts, ik genees kanker, tbc, of hart- en vaatziekten. Kom bij mij niet aan met vage pijn en jeuk. Smeer er maar wat op!” Ze doen het niet vaak genoeg.

Ik ga dit twitteren: elke scheet die ik laat. Zo zitten hele communities in elkaars uitlaatgassen. Jijzelf het middelpunt van de wereld, als je maar weet dat het ‘t middelpunt is van een wereldbeeld.

Misfits: als ooit de hokjes rechter worden, passen jullie er niet meer in! Doe jullie best overeind te blijven, de lol van het bestaan voor ogen en tussen de oren te houden. Lastig genoeg in de winter, de lente is op komst! (Statistisch gezien gaan de meeste mensen in januari dood, wat vooral door meer griepgevallen schijnt te komen.)

‘s Avonds aten we erwtensoep.

De vraag kwam al lang geleden, maar ook telkens weer bij me op: wat betekent de mogelijkheid van de exacte kopie voor de mens en zijn cultuur? De kopieerkunst is de cultuur, het meest in het oor springend bij geluid en muziek. Een opgenomen muziekstuk kan oneindig vaak beluisterd worden en klinkt hoegenaamd niet anders, behalve in de akoestiek van de ruimte waarin het wordt afgespeeld.
Vastgelegd geluid is los van de context; je ziet (ruikt, of voelt) niet wat je hoort, maar dat is op zich geen onnatuurlijk fenomeen. De eerste radiouitzendingen waren vaak registraties van gebeurtenissen die op hetzelfde moment zich afspeelden, maar tot op grotere afstand konden worden beluisterd. Met de bijkomende vertraging door de verzending nog steeds niet al te ver van onze oorsprong. Stemmen uit een ver verleden, geluiden die niet meer door de originele bron kunnen worden gereproduceerd, of niet op dezelfde plaats en tijd gehoord zijn, lijken de eerste stap richting tijdreizen. Een illusie weliswaar.
Voor beeld is de overbrugging wat lastiger, al heb ik mij wijs laten maken dat de eerst mensen die een op het witte doek aanstormende trein op zich af zagen komen, in paniek de tent uit vluchtten. De introductie van 3D moet de beleving van onwaarschijnlijke voorvallen in onwerkelijke werelden geloofwaardiger maken, richting de virtuele werkelijkheid, die in ultieme kwaliteit de maakbare oplossing zou zijn voor onze kwetsbaarheid en sterfelijkheid.

Vooralsnog is het een werkelijkheid die nog te onderscheiden valt van onze toch al beperkte, maar onverbiddelijke ‘echte’. We hebben onze zintuigen kunstmatig weten te verlengen, zien terug in de tijd en voorbij onze ogen via mathematische, technische constructies en subjectieve, artistieke verbeeldingen. Zo blijkt het universum oneindig veel groter.
Die onwerkelijke, versteende werelden zijn echter tot in diepe triestheid keer op keer op te roepen, hooguit veranderlijk onder invloed van het gemoed van de waarnemer, misschien juist bedoeld om de tijd stil te zetten, de harde waarheid van het voorbijgaan te ontvluchten. Het besef is er, maar wenst zich weg. 

Een kleine, vatbare en onveranderlijke wereld met onmiddellijke bevrediging, zonder vrees voor leed en onbeminde vormen, kleuren, klanken, geuren, smaken en overige gewaarwordingen. Ik meende ooit er goed aan te doen alle verstilde beelden en geluiden uit mijn omgeving te verwijderen. Een nieuw te ontdekken werkelijkheid diende zich aan. Inmiddels heb ik dat verloochend en weet ik mij omringd door een onoverzichtelijke hoeveelheid videoen audio. 
Van geen waarde zolang ik er mij niet door laat afleiden en de zintuigen afhoud van het direct ervaren, het brein ontnevelend. Leer je oordeel te wegen. Hoe lichter, hoe beter. Weet wat je natuur met je doet. De bedrieger!