Categorie: skeptik

Als je af en toe het gevoel bekruipt dat je iets moet doen voor de mensheid, of dat je je leven betekenis wil geven voor een toekomst waar je wellicht zelf geen deel meer aan zult hebben, bedenk dan ook dat het op universele schaal nooit iets zal voorstellen.
Maar goed, of je nou filosoof, wetenschapper, filantroop, arts, brandweerman, kunstenaar of activist wilt zijn, wat goed is voor de een is dat niet per se voor de ander, en mensen verbruiken dieren en planten, terwijl we vanzelf en massaal, direct en indirect, zowel een voedingsbodem als een bedreiging vormen voor allerlei ander leven.
Je moet ’t tenslotte voor jezelf doen, afgewogen de voor- en nadelen, winst en verlies, inkomsten en uitgaven. Daar waar je jezelf lekker bij voelt, waar je mee weg komt, of missen we nog de regel, dat je een ander niet aandoet wat je zelf niet wil worden aangedaan? (Kan ook nog verkeerd uitpakken als die ander zo handelend jou iets aandoet dat hij of zij lekker vindt, maar jij allerminst weet te waarderen.)
Het is maar net wat je je aanmeet… beginselen, voorkeuren, smaken, gedrag, houding. En als ’t over politiek moet gaan, dan is er iets voor te zeggen om een partij tegen de domheid op te richten. Ik vrees dat die weinig stemmen zal winnen zodra bekend gemaakt is wat zonder meer als dom zal worden aangemerkt.

In een recensie van een gedicht van Gerrit Kouwenaar zet Gerrit Komrij de ‘moderne toeschouwer’ op tafel; die zou met een geschoolde blik naar kunst kijken en doorzien wat de maker beoogd heeft met zijn compositie en hetgeen deze wil suggereren, of impliceren.
Zo wordt een gedicht, een schilderij of beeldhouwwerk ontleed en is mogelijk die vaardigheid hebben, het doorzien van de kunst, een groot deel van het genieten ervan. Komrij lijkt daarmee te stellen dat een ieder die deze kunst niet verstaat een onderontwikkeld mens is.
Het zullen zijn lezers niet zijn geweest, of hij wilde niet van ze weten. Deze elite laat zich niet vervoeren door sentimenten, maar bejubeld het inzicht, het doorzien, het begrip, de metadata. Het is een onderonsje voor ingewijden, kenners, gelijken, althans, dat smeerde hij ze aan hun reet, het intellectuele echelon.
Weinig kans dus dat ik er iets van begrijp. Misschien niet eens wat ie nu werkelijk bedoelde te zeggen. Meer een terzijde, om zijn analyse én prijzen van het gedicht kracht bij te zetten, of om een kort verhaal lang te maken, of het juist te gebruiken om zijn eigen punt te kunnen maken. Dat is toch wat ik hier doe…

Het kan altijd beter en de tijd verandert inzichten. Sommige woorden kloppen niet, zoals koptelefoon, wat beter kopfoon kan zijn (heeft al straatwaarde), en dekbed, dat logischer beddek is (inmiddels niet meer zo vreemd). De kinderen zeiden ’t al vanzelf.
Over de jaren heb ik van alles ‘verzonnen’, gewoon voor de lol, en passant, omdat ik het spelen leuk vond, het poëzie betrof. De regels maak je zelf. Maar het behoeft uitleg, her en der.
Dat een windwaaier iemand die met alle winden mee waait is, lijkt voor de hand liggend, en dat er armoedzaad bestaat niet uitgesloten. Maar een grootjek is een brutale hond, in een ruim passend jack, en matenloos ben je zonder vrienden, terwijl een goekaar een goedkope gitaar zou kunnen zijn.
Geen idee meer echter wat klaven zijn, of hoe ingesteldheden was bedoeld. Flauw is gezeikweer, of uithoudingsvermogensaanwasdeling, en kamillesokken zakken anders af: (dunne) sokjes waarin gedroogde kamillebloesem zit, die je om je enkel bindt en vlooien er langs die weg van zou moeten weerhouden je te bespringen.
Afbroeken is kortweg het afzakken van broeken, mutatunie (‘ik heb nooit geleden’) een kwinkslag naar Multatuli, poepsokkel een toiletpot, en een stelstoel een verstelbare stoel. Verkouwelijk kan je best zeggen, of vrijgezelligen, en poeppapier, al begrijpt de spellingscontrole er de ballen van.
Noem een plectrum een aanslagplaatje en ’t moge duidelijk zijn dat je te ver kan gaan, tenzij je het ermee wil verklaren, of is ’t eerder jargon voor terrorrismebestrijders, of een geheel andere technische term?
Havenloos is iedere stad zonder haven, en ieder mens zonder thuis, we houden een doe(n)dag, waarbij de ene vorm procrastinistischer lijkt dan de andere. Onwerkelicht= onwerkelijk licht, zoals bij een zonsverduistering, of in de ‘reguliere’ schemering kan voorkomen.
Op onzin af zijn alzaam, ingoed, tegendoor, verhoorn, autotonen, tog, vaakkant, profitant, zei de geitman. Avondtuur, wil ie. Kroeskut! Meewaarlancholisch, fabulistische lulkunst, verdinging, poepgevoel, ingrauw, erwtenotig, popcornrot, schijnheiligheidsgraad, transvaardig, gebeurtelijk, faseomslagdonderdagbui, ontinkten, wegbulderen, vergrinneken, zoalszo, overdadelijk, plichplegen, onbewijsgerig, toentonen, bijrolmaat, hogenoodstop, lichtletterbord, kaftpapiergroen, kontjezon, hunzaans, verspoeld, knielzitting, tussenborstgebied, bedwalen, alledagsbruiden, heetscheet, vooralarmfase, afverbouwd, zonnepitenergie, versneeuwd, inkstinkt, buitenvormig, tastspoel, koalaloempia, dochterswinkel, rukspier, verklemtoon, gokgevecht, vertepen, vernuftsorkanen, waarschijn, onderoordeler, leugensluchteraar, buitenzinnelijk, adoornse, memorie-materialisme, walhallasloot, kalenigta, zongebakken, dikteloos, boodschappelijk, compucratie, vormvolgend, uitschuimen, droombewarend, nissig, achterbuurvrouwgenieter, getepeld, veromhullen, waanhopend, gesokkeld, ingewandenschuddend, patserhoedje, gezelloos, pachtdom, gepapierd, kolieknacht, cifrisme, liniïsme, paarsdag, schijvenschijner, kneedneef, echtgenieten, diepnachtelijk, klotengloed, stratelijk, stuipend, wroezels, frikkels, kneutzeur, eilandbreed, oerolkop, caravanrat, ijdolenhemd, memorievacua, middenklaskukel, meteoprofeet, tegengemeenzaam, stelmalig, baardenmetaal, schikschijven, bourgeoisiëren, rompholte, boerekolenvergasser, numerosofisch, zeurcatar, tussenvandaan, glimwerk, overalljeuk, onzintikkerij, blindegeleidehondelul, glazentroebel, vannachteren, kuiteren, volkstuingezangen, vaatdoekgevoel, guizen, kippegatbrander, spruitjeskoningin, allahfielen, tweedehandschoenen, hersenwaai, motnevel, onruimtelijk, vierkamergeluk, eensgezindvertoning, lijndun, sprokkelijk, mokkekopnap, nederrijk, chaordelijk, hoogstnoodzakelijkhedenroute, hooibergkoorts, orgisch, kweekgroentegezicht, achterlichtstemmig, karneuker, zussiebloesie, fallusreiniger, geloofsverkooppraatje… 
Een behoorlijke inventarisatie. En dit is slechts de typemachinetijd, uit de vorige eeuw. Ik ben ’t zat. Nog een hoop in te vullen, niet voldoende voor een boek? Het is al met al lachelijk genoeg.

Het grappige, of rare, is vooral dat toeval bijna geen neutraal begrip meer kan zijn. Dat zaken samenlopen of -vallen en de kans daarop, daar is genoeg over te zeggen, zelfs te berekenen en aldus te bepalen of het een bijzonderheid betreft. Maar ik hoor bij veel mensen een soort magische of bovennatuurlijke bijklank rond het woord. ‘Dat kan geen toeval zijn’, alsof er een bovennatuurlijke macht in het spel is, of dat het toeval zelf dat aspect van paranormaliteit heeft.

Je kan je verbazen over de postbezorging en constateren dat dergelijke communicatie nooit een stiefkindje is geweest, maar dat het zich heeft verspreid over veel bredere lagen van de bevolking en dat de middelen ertoe iets toegankelijker lijken. Tegen welke prijs echter? We mailen alsof het gratis is, maar betalen bijna gedachteloos elke maand een vast bedrag om in verbinding te kunnen staan met de rest van de wereld. En briefgeheim is niet meer gewaarborgd.
Ik haal mijn geld er wel uit; schrijf meer dan ooit en bekommer me nauwelijks om wie het allemaal onder ogen zou kunnen krijgen, tot op zeker hoogte dan. De Freuds en Jungs van nu kunnen zich uitleven op al die vrijgegeven gedachten en zieleroerselen. Als je ooit naar zo’n knijper wordt doorverwezen heeft ie als ’t goed is je Facebook al gelicht en een prettig dossier samengesteld.